Sidik Yolu İnfeksiyaları (UTI)
Sidik Yolu İnfeksiyası (UTI) Nədir?
Sidik yolu infeksiyaları (UTI) mesane və ya böyrəkləri təsir edən ən yayılmış bakterial infeksiyalardandır. Bu infeksiyalar əhəmiyyətli narahatlığa səbəb ola bilər və əgər müalicə olunmazsa, daha ciddi sağlamlıq problemlərinə gətirib çıxara bilər.
Sidik Yolu İnfeksiyası Növləri
Sidik yolu infeksiyalarının təsnifatı və müalicəsi infeksiyanın anatomik yerindən asılıdır. Mesanədə lokalizasiya olunan infeksiyalar kəskin sistit, böyrəklərə yayılan və sistemik simptomlarla müşayiət olunan vəziyyət isə kəskin pielonefrit adlanır.
Sidik Yolu İnfeksiyası Nədən Yaranır?
Sidik yolu infeksiyaları adətən nəcisdə olan patogen bakteriyaların uretrada və ya vagina girişində kolonizasiya olması və bu mikroorqanizmlərin mesane və böyrəklərə irəliləməsi nəticəsində yaranır. Risk faktorları arasında irəli yaş, qadın cinsi, sidik yollarında anatomik və ya funksional anomaliyalar və diabet yer alır.
Sidik yolu infeksiyası səbəbləri haqqında daha çox məlumat almaq üçün Instagram səhifəmizi və YouTube kanalımızı izləyə bilərsiniz.
Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Ən çox rast gəlinən simptomlar və əlamətlər sidik edərkən yanma, sidik tezliyinin artması, sidik qaçırma, alt qarın bölgəsində ağrı, yan ağrısı və sidikdə qan görünməsidir. Əgər bu simptomlara yüksək hərarət, tərləmə, halsızlıq kimi sistemik simptomlar da əlavə olunarsa, infeksiyanın böyrəklərə yayıldığı düşünülür.
Körpələrdə Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Körpələrdə sidik yolu infeksiyaları tez-tez yalnız yüksək hərarət, narahatlıq, iştahsızlıq və çəki ala bilməmə kimi əlamətlərlə qarşımıza çıxır. Hətta tək əlamət yüksək hərarət də ola bilər. Buna görə də, körpələrdə diaqnoz qan analizi, sidik analizi və sidik kültürü ilə qoyulur.
Uşaqlarda Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Uşaqlarda isə sidik edərkən yanma, ağrı, tez-tez sidik etmə, yeni başlamış sidik qaçırma, qarın ağrısı, yan ağrısı kimi sidik yolu infeksiyası ilə əlaqəli simptomlar daha çox görülür. Əgər infeksiya böyrəklərə irəliləyibsə, yüksək hərarət, halsızlıq, ürəkbulanma və qusma kimi sistemik simptomlar da müşahidə olunur.
Qadınlarda Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Qadınlarda sidik yolu infeksiyaları, xüsusilə sistit (mesane infeksiyası), qadınların anatomik xüsusiyyətləri səbəbindən çox yayılmışdır. Sidik edərkən yanma, ağrı, tez-tez sidik etmə və alt qarın bölgəsində ağrı gözlənilən simptomlar arasındadır. Əgər infeksiya vaxtında və düzgün dərmanlarla müalicə olunmazsa, böyrəklərə irəliləyərək sistemik simptomlara (yüksək hərarət, halsızlıq, ürəkbulanma və qusma kimi) səbəb ola bilər.
Kişilərdə Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Kişilərdə sidik yolu infeksiyaları anatomik quruluşlarına görə qadınlara nisbətən daha nadir görülür. Adətən altında yatan bir komplikasiyaedici vəziyyətin olması gözlənilir. Lakin xüsusilə prostat vəzinin böyüməsi ilə sidik axınının çətinləşməsi səbəbindən kişi xəstələrdə də oxşar simptomlar görülə bilər. Qadınlardan fərqli olaraq isə prostat vəzinin iltihabı da tabloya əlavə oluna bilər. Bu halda, anusda ağrı, qasıq ağrısı və sistemik əlamətlərin ön planda olması gözlənilir.
Hamiləlikdə Sidik Yolu İnfeksiyası Əlamətləri
Hamiləlik sidik yolu infeksiyası üçün meylliliyi artırır. Kəskin sistit və pielonefrit tez-tez görülür, simptomlar olmadan da sidik kültüründə mikroorqanizmlərin üremesi mümkündür. Simptom verən infeksiyaların müalicəsi çox vacibdir. Lakin hamilələrdə simptom olmadan sidikdə mikroorqanizmlərin olması da erkən doğum, aşağı doğum çəkisi kimi problemlərə səbəb ola biləcəyi üçün mütləq müalicə olunmalıdır.
Sidik Yolu İnfeksiyasının Diaqnozu Necə Qoyulur?
Sidik yolu infeksiyasının diaqnozu sidik analizi, sidik kültürü, qan analizi və müşayiət olunan sistemik simptomlar və xəstə xüsusiyyətinə görə müəyyən ediləcək görüntüləmə üsulları ilə qoyulur.
Sidik Yolu İnfeksiyasına Nə Yaxşı Gəlir?
Sidik yolu infeksiyası diaqnozu qoyulmuş xəstələrdə təsir edən mikroorqanizmlərə qarşı müalicələrin tətbiq olunması lazımdır. Bol maye istehlakı (gündə 2-3 litr) sidik yolu infeksiyası əlamətlərinin azalmasına və təkrarlanmamasına kömək edir.
Sidik Yolu İnfeksiyası Neçə Günə Keçər?
Sidik yolu infeksiyasında düzgün müalicə yanaşmaları ilə 48-72 saat ərzində simptomlar azalır və təxminən 1 həftə ərzində də sağalma gözlənilir.
Xroniki Sidik Yolu İnfeksiyası
Təkrarlanan sidik yolu infeksiyaları daha çox qadınlarda görülür. Qadın cinsi tək başına risk faktorudur, funksional və ya anatomik problemlər, aktiv cinsi həyat, spermisid istifadəsi kimi vəziyyətlər də sidik yolu infeksiyalarının təkrarlanmasına səbəb ola bilər. Təkrarlanmasının qarşısını almaqda xəstəyə xüsusi aparılan qiymətləndirmələrlə antimikrobiyal profilaktika düşünülə bilər, lakin cranberry tabletlərinin və probiyotiklərin təsiri sübut edilməmişdir.
Sidik Yolu İnfeksiyasının Müalicəsi
Sidik yolu infeksiyaları antimikrobiyal dərmanlarla müalicə olunur. Ən çox təsir edən bakteriyalar olduğu üçün müalicədə də tez-tez antibiotiklər istifadə olunur.
Sidik Yolu İnfeksiyasına Hansı Bölmə Bakar?
Sidik yolu infeksiyalarının diaqnozu və müalicə idarəsini İnfeksion Xəstəliklər və Klinik Mikrobiologiya, Urologiya və Daxili xəstəliklər bölmələri həyata keçirir.
