Prostat xərçəngi: Yeni sınaqla radioterapiya dozaları şok sayda azaldıldı
Böyük beynəlxalq sınaqların birində prostat xərçəngini müalicə etmək üçün radiasiya terapiyası alan kişilərə daha aşağı dozada radiasiya verilə bilinəcəcəyi ortaya çıxdı. Sağlıq.az ın məlunatına görə xərçəngi digər orqanlara yayılmayan, orta riskli təxminən 900 insan üzərində aparılan təcrübənin nəticələrinə görə, radioterapiyanın miqdarı təxminən 75% azaldıla bilər. Bu, radioterapiya seanslarının sayının cari təcrübələrdə təxminən 20-dən 5ə endirilməsi demək olacaq.
İngiltərədə bu sahədə fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatı olan Prostat Cancer UK də daha az radioterapiya sayəsində səhiyyə sisteminə təzyiqin azalacağını, pul və vaxta qənaət ediləcəyini bildirir. Yeni üsulda seans başına verilən şüalanma miqdarı artsa da, xəstələr ümumilikdə daha az radiasiyaya məruz qalırlar. Çox şüa terapiyası adlanan bu üsulla 5 seans edilən kişilərin 96%-ində xərçəng yox olarkən, 20 doza standart radioterapiya alanlarda bu faiz 95-ə çatdı. Təcrübənin nəticələri San Dieqoda Amerika Terapevtik Radiasiya və Onkologiya Cəmiyyətinin (ASTRO) konfransında elm dünyası ilə paylaşılacaq. Prof. van As deyir ki, onun tədqiqatı radioterapiya praktikasında “böyük dəyişikliyə səbəb olacaq”.
64 yaşlı Alistair Kennedy-Rose 2014-cü ildə apardığı qan analizi onun prostat spesifik antigeninin (PSA) yüksək olduğunu göstərəndə prostat xərçəngi olduğunu öyrənib. BBC-yə danışan Kennedy-Rose, “Heç bir simptom yox idi, ona görə də xərçəng olduğunu biləndə çox təəccübləndim” dedi. Bu təcrübənin bir hissəsi olaraq Cyberknife adlı robot radioterapiya maşını ilə bir həftə ərzində beş seans keçirən Kennedi-Roza hormon terapiyası verilməyib. O, aldığı müalicəni belə izah edir: “Müalicə çox asan idi. Heç bir əks təsiri yox idi və hər şey çox tez baş verdi, həyatımı olduğu kimi davam etdirə bildim. “O qədər tez müalicə olundum ki, xərçəng olduğumu belə özüm də qəbul edə bilmədim.” Müalicəsindən sonra illik testlər çox aşağı PSA səviyyələrini göstərir. Onun həkimləri bunun xərçəngin getdiyi üçün olduğunu düşünür.
Dozaya qənaət
Prof. van As, İngiltərənin səhiyyə sisteminin bu üsulu tez bir zamanda qəbul edəcəyinə ümid etdiyini söylədi: “Ölkədə yüz minlərlə radioterapiya seansına qənaət etmək olar. “Bu, çox təzyiq altında olan milli səhiyyə sistemi üçün son dərəcə faydalı olacaq.” Böyük Britaniyada standart prosedur 20 radioterapiya seansını əhatə etsə də, ABŞ kimi bəzi ölkələrdə bu, 40-a qədər ola bilər. Təcrübənin digər mühüm xüsusiyyəti də iştirak edən 874 kişidən heç birinə testosteron bastırıcı dərmanların verilməməsi idi. Bu hormon adətən prostat xərçənginə səbəb olduğu üçün xəstələrə belə supressantlar verilə bilər. Ancaq hormon terapiyası da yorğunluq, isti flaşlar və aşağı libido kimi yan təsirlərə səbəb olur. “Bu yeni müalicə metodunun ənənəvi müalicənin müvəffəqiyyət nisbətini daha sürətli və daha az seansda əldə etməsi fantastikdir” dedi Simon Grieveson, İngiltərədəki Prostat Xərçənginin tədqiqat direktorunun müavini. Kennedy-Rose kişilərə mütəmadi olaraq testlərdən keçməyi tövsiyə edir: “50 yaşdan yuxarı kişilərin müntəzəm PSA testindən keçmələri çox vacibdir. “Xərçəng erkən mərhələdə aşkar edilərsə, minimal yan təsirlərlə müalicə tətbiq oluna bilər”.
Sağlıq olsun!
